گلاب
روش هاي گلاب گيري
انواع گلاب
گلاب:مايع خوشبويي است که از تقطير گل هاي محمدي با بخار آب به دست مي آيد. بخش عمده اين مايع آب است و اجزاء اسانس به مقدار کم در آن به صورت محلول در آمده است.امروزه در کارخانه هاي صنعتي فرآوري گل محمدي در جهان، گلاب به عنوان محصول فرعي گل محمدي و اسانس تام به عنوان محصول اصلي آن استحصال ميگردد. در ايران هنوز گلاب محصول اصلي اين گل به شمار مي رود و اصولا گل محمدي با گلاب آن شناخته مي شود( حقير ابراهيم آبادي عبدالرسول 1389).
گلاب گيري به دو روش صنعتي و سنتي انجام مي شود. دستگاه گلاب گيري سنتي که بيشتر با گنجايش سي کيلوگرم ساخته مي شوند شامل قطعات زير مي باشد:
1ـ ديگ (مخزن آب و گلاب): از جنس مس است.
2ـ کلاهک ديگ: از جنس مس مي باشد و در گذشته سفالي بوده است.
3ـ دو عدد لوله انتقال دهنده بخار درست شده از جوشش گل و آب به نام نيچه: از جنس آلومينيوم مي باشد ولي بيشتر از جنس ني بوده است.
4ـ پارچ (مخزن ذخيره گلاب) : از جنس مس مي باشد.
5ـ دستگاه کوچک گرمايش گلابگيري ساخته شده از چراغ کوره اي به نام (شاخه) که سوخت آن نفت سفيد يا گازوئيل مي باشد( کافي محسن ويحيي رياضي ،1380).
کار گلاب گيري سنتي با ريختن گل محمدي به ميزان 30-12کيلوگرم و آب به ميزان 60-30 ليتر بسته به گلاب مورد نظر در ديگ آغاز مي شود بعد از ريختن آب و گل در ديگ و گذاشتن سرپوش ديگ و محکم کردن آن و قرار دادن نيچه ها (لوله هاي الومينيومي )در جاي خود چراغ کوره اي(شاخه) زير ديگ را روشن نموده و پس از حدود 10 دقيقه آب و گل داخل ديگ به جوش مي آيد و بخارات حاصل از آن از طريق نيچه ها به داخل پارچ مسي منتقل شده و بر اثر تماس با ديواره هاي سرد پارچ تقطير شده و تبديل به گلاب مي شود. معمولا پس از 5-4 ساعت پارچ مسي پراز گلاب شده و عمل گلاب گيري با خاموش کردن چراغ کوره اي زير ديگ به اتمام مي رسد( کردواني پرويز ،امير حسين غفاري ،1383).
شالوده و زير پايه بخش هاي گوناگون دستگاه هاي گلاب گيري صنعتي ،کم و بيش همانند دستگاههاي گلاب گيري بومي مي باشد .
دستگاه گلابگيري صنعتي از اجزاي زير تشکيل يافته است:
1ـ ديگ(مخزن آب و گلاب) از جنس مس مي باشد.
2ـ کلاهک ديگ از جنس مس مي باشد و در گذشته سفالي بوده است.
3ـ لوله انتقال دهنده بخار حاصل از جوشيدن گل و آب به بخش سردکن (تقطير) از جنس مس يا استيل مي باشد.
4ـ منبع سردکن (تقطير) به شکل استوانه اي است و درون آن داراي شماري لوله عمودي از جنس آلومنيوم مي باشد که در آن ها آب سرد جريان دارد.
5ـ لوله منتقل کننده به گلاب فراورش شده (توليدي) به لوله اصلي از جنس مس مي باشد.
6ـ دماسنج: براي تنظيم درجه دماي گلاب فراورش شده در جلوي لوله انتقال گلاب جاگذاري شده است.
7ـ لوله اصلي: از جنس مس يا استيل مي باشد و گلاب به دست آمده از ديگ هاي گوناگون را به مخزن پايه انتقال مي دهد.
8ـ مخزن پايه(منبع ذخيره گلاب) از جنس مس تا استيل مي باشد و گلاب از اين مخزن بوسيله پمپ به بخش شيشه پرکن انتقال مي يابد.
ادامه مطلب
|